Drie weken geleden ben ik als ‘zakenwethouder’ geïnstalleerd in Hoogeveen. Tijd om in te werken was er niet, er moest zo snel mogelijk een begroting komen binnen de kaders van het informatierapport de ‘Schone Lei’. Deze week hebben we hem gepresenteerd, een driehonderd pagina dik pakket met een aantal pijnlijke maatregelen. Zo gaan de tarieven omhoog en worden veel subsidies afgeschaft. De onrust en onvrede onder de inwoners is voelbaar. Vooral op twitter lopen de gemoederen soms hoog op. En alvast maar even voor de twitteraars: ik heb geen tijd voor eindeloze discussies in berichten van 240 tekens. Ik sta wel open voor andere vormen van dialoog, met ruimte voor nuance bijvoorbeeld. De onrust onder inwoners begrijp ik heel goed, maar we doen dit niet om te pesten. De maatregelen zijn nodig om een financieel gezonde gemeente te worden, voor nu en vooral ook voor de toekomst van Hoogeveen en de Hoogeveners.
Ondertussen werden de corona-maatregelen aangescherpt en ook wij moeten ons houden aan het dringende advies om zoveel mogelijk thuis te werken. En zo kwam het dat ik vanaf mijn zolderkamer in Kampen in razend tempo kennismaakte met ambtenaren, adviesraden, stuurgroepen en andere bestuurders in Drenthe. Gezellig is anders maar effectief was het wel. Momenten zoals koffie schenken, jas aannemen en smalltalk over het weer vallen af. Online kennismaken scheelt tijd en dan kan je veel afspraken inplannen. Op een dag zag ik gemiddeld 30 nieuwe gezichten. Ik hoorde mezelf deze week twee keer zeggen: “ik heb je eerder gezien maar ik heb geen idee waar dat over ging”.
Door het online vergaderen mis ik wel de connectie met de omgeving. Een stadswandeling met Albert Metselaar bracht daar verandering in. Hoogeveen lijkt zo op het eerste gezicht weinig historisch maar schijn bedriegt. Achter de façade van de moderne tijd ligt een zeer rijke en fascinerende geschiedenis waarin het landschap een grote rol speelt. Albert bracht me ook in verwarring, want was Roelof van Echten nou de heldhaftige stichter van Hoogeveen of was hij gewoon een opschepperige schavuit? De geschiedenis wordt steeds herschreven door nieuwe kennis en inzichten.
Ook de opvattingen over oud-burgemeester in oorlogstijd Tjalma zijn veranderd. Volgens historici was Tjalma de eerste burgemeester die nauwkeurig alle gegevens over de Hoogeveense Joden aan de Duitsers verstrekte. Daarop deporteerden de nazi’s de hele Joodse gemeenschap. Het heeft lang geduurd voordat duidelijk werd dat het predikaat ‘ereburger’ dat de burgemeester kreeg, een duistere kant kende. Historisch onderzoek leidde er deze zomer toe dat de gemeenteraad het ereburgerschap van Tjalma introk. Ook het naar hem vernoemde park en de brandweerkazerne krijgen een andere naam. De emoties die spelen bij de discussie over Tjalma zijn logisch. De wreedheid van de nazi’s is niet te bevatten en we zien we de rol van lokale notabelen natuurlijk liever als held dan als medeplichtige van een ongekende moordzucht. Dat maakt het ingewikkeld om hierover te praten. Je ziet dat bijvoorbeeld ook in het maatschappelijke debat over rol van Nederland bij misdaden tegen de mensheid tijdens het kolonialisme. Ik vind het ontzettend belangrijk dit gesprek te blijven voeren, want als we ons niet steeds opnieuw verhouden tot het verleden dan ligt herhaling op de loer.
Janita Tabak
